در چند سال اخیر اقدامات ارزنده‌ای به منظور افزایش تعداد شرکت‌های فناور و همچنین دانش‌بنیان در دانشگاه علم وصنعت ایران از قبیل راه‌اندازی زیر ساخت‌های حمایتی و توانمندسازی و انعقاد تفاهم‌نامه‌های مختلف انجام شده است، اما توسعه پرشتاب این حوزه تاثیرگذار نیازمند اهتمام ویژه است لذا توجه به رفع دغدغه ها و تسهیل ارتباط میان صاحبان فناوری و سرمایه گذاران در دستور کار دفتر توسعه فناوری، تجاری سازی و کارآفرینی “فن تک” قرار دارد. هدف دفتر “فن تک” از این فعالیت ارزیابی دانش های فنی و فناوری‌های شناسایی شده در دانشگاه علم و صنعت ایران و تهیه یک مدل برای ورود به بازار و یا فروش آنهاست. یکی دیگر از اهداف این فعالیت کمک به جذب سرمایه برای توسعه بازار شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان و طرح‌های فناورانه، احصای نیازهای فناوری کشور و تأمین آنها از شبکه فن‌بازار یا از خارج از کشور، انتقال فناوری و افزایش سطح تکنولوژیک صنایع کشور و … برشمرد.
ریسک ذاتی نهفته در موفقیت‌های کارآفرینی و فعالیت‌های نوآورانه و ماهیت بلندمدت بازگشت سرمایه، موجب می‌شود که روش‌های تأمین مالی مرسوم، نظیر سازوکارهای اعتباری و بانکی، آن‌چنان مناسب برای آنها نباشد. بنابراین نیاز به سرمایه گذاران خطر پذیر برای فراهم کردن سرمایه پولی مورد نیاز استارتاپ‌ها و مهم‌تر از آن سرمایه‌هایی از جنس اعتبار، روابط، مشاوره‌های عملیاتی و استراتژیک و همچنین تجربه و مهارت‌های مدیریتی مطرح است.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Capital) که از آن با عنوان‌های «سرمایه‌گذاری جسورانه» یا «سرمایه‌گذاری کارآفرینی» نیز نام می‌برند، عبارت است از تأمین سرمایه لازم برای شرکت‌ها و کسب‌وکارهای نوپا (استارت آپ) و کارآفرین که مستعد جهش و رشد ارزش و البته ریسک فراوانی است. جالب است بدانید موفق‌ترین شرکت‌ها در دو قرن اخیر (اینتل، سیسکو، مایکروسافت، اوراکل، آمازون، فیسبوک، اپل، گوگل و…) همگی در مراحلی از رشد و افزایش مقیاس توسط سرمایه گذاران خطر پذیر تأمین مالی شده‌اند. این روش تأمین مالی به صورت جذب سرمایه از اشخاص حقوقی و یا حقیقی ثالث در ازای واگذاری بخشی از سهام استارتاپ اتفاق می‌افتد. به عبارت بهتر بسته به ارزش گذاری استارتاپ و میزان سرمایه جذب شده، درصدی از سهام مالکیت به سرمایه‌گذار خطر پذیر واگذار می‌شود. از طرفی به دلیل ریسک بالایی که این سرمایه گذار خطر پذیر متحمل می‌شود، همراه با سهام، امتیازاتی از جنس مدیریت و کنترل استارتاپ نیز به او منتقل می‌شود. ممتازیت سهام به این معناست که سرمایه گذار خطر پذیر در ازای تحمل ریسک بالا و همچنین برای اطمینان از امکان بکارگیری مکانیزم هایی برای هم راستا نمودن اهداف بنیان‌گذاران با اهداف خود، از امتیازاتی مدیریتی، کنترلی و اقتصادی نسبت به سایر سهامداران عادی (بنیان‌گذاران و کارکنان کلیدی استارتاپ) برخوردار باشد.
بسیاری از تحقیقاتی که در طی سال‌های اخیر در زمینه فعالیت‌های تحقیق و توسعه‌ای شرکت‌های نوپا و اثرات سرمایه‌گذاری بر آن انجام گرفته است، بر محدودیت‌های مالی تحقیق‌و‌توسعه و نقش جذب سرمایه در روند پیشرفت فرآیند توسعه فناوری، متمرکز است. این در حالی است که چگونگی تغییر در سرمایه‌گذاری و قرار گرفتن در مراحل مختلف چرخه سرمایه‌گذاری، خود عاملی مهم به شمار می¬آید. درک مناسب از ارتباط تنگاتنگ بین دوره‌های سرمایه‌گذاری و تجاری‌سازی فناوری‌های جدید، یکی از موضوعات مورد توجه نهادهای پژوهشی و نیز سیاست‌گذاران حوزه فناوری و تجاری‌سازی است.
چرخه فعالیت سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها شامل چند مرحله اصلی است:
- مرحله ابتدایی را می‌توان «شکل‌گیری» نامید که در آن، سرمایه لازم برای توسعه تیم و ایده فراهم می‌شود. عموماً سرمایه اصلی این مرحله، از طریق منابع شخصی بنیان‌گذاران و استفاده از تسهیلات حمایتی دولتی تأمین می‌شود و سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر کمتر وارد این مرحله از سرمایه‌گذاری می‌شوند. فرشتگان کسب وکار، از مهم‌ترین منابع تأمین مالی این مرحله به شمار می‌روند.
- مرحله دوم را می‌توان «سرمایه‌گذاری کشف ایده» یا سرمایه‌گذاری بذر «Seed Capital» نامید که هدف از آن، توسعه محصول و نمونه اولیه و آغاز بازاریابی‌های اولیه است. این اولین نقطه از فرآیند تأمین مالی استارت‌آپ‌ها بوده که سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر (به‌ویژه سرمایه‌گذاران دولتی و با اهداف توسعه‌ای) وارد آن می‌شوند.
- مرحله سوم، «مرحله ابتدایی توسعه» یا «Early Stage» نام دارد که در آن، محصول موجود را برای تولید و بازاریابی، تحت حمایت و پشتیبانی قرار می‌دهد. سرمایه‌گذاران دولتی و برخی از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در این مرحله وارد می‌شوند.
- مرحله چهارم، تحت عنوان «مرحله گسترش» یا «Expansion Stage» را می‌توان تأمین کسری سرمایه در گردش برای تداوم در تولید محصول و تأمین هزینه‌های جاری دانست که اغلب با تأمین مالی از طریق وام، قرض و واگذاری سهام همراه است.
- مرحله نهایی نیز مرحله خروج است که سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر به دلیل ماهیت موقتی مشارکت خود، با واگذاری سهام خود به کارآفرینان و یا دیگر خریداران، از پروژه توسعه فناوری خارج می‌شوند.